Data aktualizacji: 2 marca, 2023
Polisacharydy, znane także jako cukry złożone lub wielocukry, dzięki swoim właściwościom fizykochemicznym znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Co je wyróżnia i jakie role mogą pełnić w kosmetykach?
Właściwości polisacharydów
Polisacharydy to w większości związki o dużej masie cząsteczkowej, zbudowane z reszt monosacharydowych i ich pochodnych. W odróżnieniu od monosacharydów nie rozpuszczają się w wodzie lub tworzą z nią układy koloidalne, są też zazwyczaj pozbawione smaku i zapachu. W kontakcie z wodą często wykazują właściwości żelujące, dzięki czemu wykazują zdolność do wiązania wody i cenione w kosmetyce działanie nawilżające, zapobiegające wysuszaniu skóry.
Popularne polisacharydy w kosmetyce
W składzie kosmetyków można znaleźć liczne polisacharydy, pełniące zarówno rolę substancji pomocniczych, jak i wpływających na działanie pielęgnacyjne lub lecznicze produktu. Wiele z nich to produkty naturalne, otrzymywane z roślin, grzybów, alg, a nawet skorupiaków i bakterii. Jakie są zastosowania najpopularniejszych wielocukrów w przemyśle kosmetycznym?
Skrobia
Skrobia, zawierająca w swoim składzie amylopektyny, jest pozyskiwana z ziemniaków, kukurydzy, ryżu, pszenicy oraz owsa. Dzięki zdolności do pęcznienia i tworzenia hydrokoloidu może być ona stosowana jako zagęszczacz i koemulgator w masach kosmetycznych oraz wypełniacz do fluidów i pudrów.
Dodatkowo, skutecznie pochłania ona nadmiar sebum i wodę ze skóry, co znajduje zastosowanie przy produkcji dezodorantów i antyperspirantów. Może także poprawiać przyleganie do skóry i właściwości kryjące kosmetyków „prasowanych” takich jak bronzery, róże czy cienie do powiek.
Celuloza i jej pochodne
W kosmetyce celuloza jest stosowana w postaci mikrokrystalicznej – kryształów o wymiarach 20 – 150 nm. Jej specyficzna struktura sprawia, że w kontakcie z wodą tworzy żele, a także wykazuje właściwości stabilizujące emulsje i zapobiega rozwarstwianiu się stałych i ciekłych składników.
Spośród innych zastosowań pochodnych celulozy można znaleźć poprawę struktury maseczek i past do zębów czy regulację lepkości w szamponach i kremach do golenia.
Kwas hialuronowy
Do polisacharydów należy także popularny w kosmetykach kwas hialuronowy – glikozoaminoglikan, obecny we wszystkich żywych organizmach. Poprzez wiązanie wody w naskórku poprawia on elastyczność i sprężystość skóry, przeciwdziała jej przesuszaniu i wykazuje właściwości przeciwstarzeniowe. Bywa także stosowany w kosmetykach jako nośnik ułatwiający przenikanie produktu do głębszych warstw skóry.
Hialuronian sodu
Hialuronian sodu, znany również jako kwas hialuronowy, jest wielofunkcyjnym składnikiem wspierającym zdrowie i urodę.
Chityna
Chityna to obecny w ścianach komórkowych bakterii, grzybów i wodorostów polisacharyd zbudowany z cząsteczek β-glukozaminy, połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi. Podobnie jak chitozan znajduje ona zastosowanie w produktach wspomagających gojenie ran i zapobiega powstawaniu blizn.
Chitozan
Chitozan to pochodna chityny. Ma liczne zastosowania w medycynie, bo świetnie sprawdza się przy hamowaniu krwotoków oraz opatrywaniu ran.
Chitozan jest też znanym suplementem diety, który pomaga przy pozbyciu się zbędnych kilogramów. Jest to związek organiczny, który należy do grupy polisacharydów. Jest nietrawiony przez ludzki układ pokarmowy.
Alginian sodu
Innym popularnym polisacharydem, który także może być pozyskiwany z wodorostów jest alginian sodu. Wykazuje on zdolność do zagęszczania i żelowania roztworów, dzięki czemu znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności E401. Jest także stosowany w przemyśle kosmetycznym, przede wszystkim jako środek zatrzymujący wilgoć i zagęszczający.
Można go znaleźć w składzie szminek (umożliwia jej utrzymanie na ustach), jak i maści czy balsamów (nawilża skórę). Wykazuje właściwości nawilżające, odżywcze, uelastyczniające i ujędrniające, a także łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia.
Literatura:
https://biotechnologia.pl/kosmetologia/naturalne-polimery-stosowane-w-kosmetyce,15232
https://portal.abczdrowie.pl/polisacharydy