Jak działa Alfa Arbutyna na przebarwienia

alfa arbutyna na przebarwienia

Data aktualizacji: 14 grudnia, 2022

Alfa-arbutyna (α-glukozyd hydrochinonu) jest syntetycznym związkiem otrzymywanym z hydrochinonu lub rozpowszechnionej w surowcach roślinnych beta-arbutyny. Podobnie jak, wycofany w 2001 roku ze względu na właściwości kancerogenne hydrochinon, alfa arbutyna na przebawienia skóry działa bardzo skutecznie i jest wykorzystywana w kosmetyce jako jego bezpieczniejszy zamiennik.

Skąd się biorą przebarwienia?

Zaburzenia barwnikowe skóry takie jak przebarwienia (hiperpigmentacja) i odbarwienia (hipopigmentacja) są związane przede wszystkim z melanogenezą, czyli produkcją melaniny – naturalnego barwnika skóry. Na syntezę tego związku wpływa wiele czynników, począwszy od genetycznych i epigenetycznych, po hormonalne, związane z odżywianiem czy wpływem środowiska, przede wszystkim promieniowania UV.

Kluczową rolę w jej powstawaniu odgrywa aminokwas endogenny – tyrozyna. Jest on przekształcany przez tyrozynazę w L-DOPA (L-3,4-dihydroksyfenyloalaninę), a następnie utleniany do dopachinonu, z którego powstaje melanina. Zaburzenia tej ścieżki syntezy prowadzą do nieprawidłowości w produkcji melaniny, które mogą wiązać się zarówno z nadprodukcją barwnika – skutkującą przebarwieniami, jak i jego niedoborem – występowaniem odbarwień, bielactwa, albinizmu.

Jak działa alfa-arbutyna?

Mechanizm działania alfa-arbutyny jest ściśle związany z opisanym procesem melanogenezy. Hamuje ona działanie tyrozynazy, będącej głównym enzymem odpowiedzialnym za syntezę melaniny, a co za tym idzie ogranicza produkcję barwnika powodującego występwanie przebarwień. Jednocześnie, w przeciwieństwie do swojego prekursora – hydrochinonu, nie wpływa ona na ekspresję i syntezę mRNA, dzięki czemu nie wykazuje działania cytotoksycznego na melanocyty.

Działanie alfa-arbutyny na przebarwienia wiąże się nie tylko z jej działaniem hamującym na tyrozynazę, ale także właściwościami przeciwutleniającymi. Związek ten jest silnym przeciwutleniaczem, który poprzez wymiatanie i ograniczanie produkcji wolnych rodników chroni komórki (w tym fibroblasty skóry) przed stresem oksydacyjnym. Działanie to może się także dodatkowo przekładać na jej korzystny wpływ na koloryt skóry, ponieważ wolne rodniki odgrywają także rolę w produkcji melaniny – powstają w procesie utleniania L-DOPA do dopachinonu.

Czy alfa-arbutyna jest bezpieczna?

Alfa-arbutyna, ze względu na swoje bliskie pokrewieństwo z hydrochinonem wzbudza kontrowersje związane z bezpieczeństwem jej stosowania. Wiążą się one nie tylko z podobieństwem strukturalnym, ale też badaniami wskazującymi, że w niewielkim stopniu może ona być metabolizowana do toksycznego hydrochinonu. Proces ten zachodzi zarówno w wątrobie (w szczególności po podaniu doustnym), jak i w wyniku oddziaływania z florą bakteryjną skóry lub działania promieniowania UV.

Wyniki badań wskazują jednak, że jest to związek znacznie bezpieczniejszy od hydrochinonu i jego stosowanie, nawet w wyższych stężeniach, nie wiąże się z częstym występowaniem działań niepożądanych, takich jak reakcje alergiczne, podrażnienia skóry. Nie stwierdzono także działania kancerogennego alfa-arbutyny.

Warto jednak pamiętać, że jej rozkład pod wpływem promieniowania UV może zachodzić nie tylko po aplikacji na skórę, ale jest też zależny od warunków przechowywania i produkcji preparatów kosmetycznych – będzie to wpływać nie tylko na ich bezpieczeństwo, ale także skuteczność.


Bibliografia:

1. Boo YC. (2021). Arbutin as a Skin Depigmenting Agent with Antimelanogenic and Antioxidant Properties. Antioxidants, 10(7): 1129. https://doi.org/10.3390/antiox10071129

2. Migas P, Krauze-Baranowska M. (2015). The significance of arbutin and its derivatives in therapy and cosmetics. Phytochemistry Letters, 13: 35-40. https://doi.org/10.1016/j.phytol.2015.05.015

3. Saeedi M, Khezri, K, Seyed Zakaryaei A, Mohammadamini H. (2021). A comprehensive review of the therapeutic potential of α-arbutin. Phytotherapy Research, 35(8): 4136-4154. https://doi.org/10.1002/ptr.7076