Koenzym Q10 – właściwości i przeciwskazania

Koenzym q10 właściwości

Data aktualizacji: 16 sierpnia, 2023

Koenzym Q10 został wyizolowany po raz pierwszy w 1957 roku, a jego obecność została stwierdzona w wielu różnych strukturach komórkowych. Występuje on w organizmie w kilku formach – utlenionej zwanej ubichinonem, pośredniej jako rodnik ubisemichinionowy oraz zredukowanej jako ubichinol.

Koenzym Q10 – właściwości

Koenzym Q10 pełni w organizmie ważną rolę jako kofaktor reakcji metabolicznych. Jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania każdej żywej komórki. Bierze udział w procesie oddychania komórkowego dzięki właściwościom oksydoredukcyjnym i zdolności do wyłapywania wolnych rodników tlenowych. W łańcuchu oddechowym ubichinon pełni rolę niebiałkowego przenośnika protonów i elektronów.

Ponadto koenzym Q10 bierze udział w produkcji energii komórkowej niezbędnej do wzrostu organizmu na szlaku syntezy mitochondrialnego ATP wytwarzając siłę protonometryczną dzięki przenoszeniu protonów w poprzek błony. Pośredniczy także w procesie termogenezy oraz działa stabilizująco na błony komórkowe poprzez interakcje z białkami błonowymi.

Właściwości koenzymu Q10 są związane z bardzo silnym działaniem przeciwutleniającym. Jest jedynym znanym wytwarzanym endogennie przez nasz organizm i rozpuszczalnym w tłuszczach antyoksydantem. Jest ważnym czynnikiem wiążącym szkodliwe wolne rodniki poprzez hamowanie aktywności nadtlenków lipidowych. Z tego względu ubichinon jest znanym i cenionym składnikiem kosmetyków przeciwstarzeniowych i o działaniu przeciwzmarszczkowym.

Właściwości ubichionu

Badania naukowe potwierdzają, że podawany zewnętrznie ubichinon ma zdolność do penetrowania naskórka oraz słabszego wnikania do skóry właściwej przez co wnika do keratocytów i zwiększa ich odporność na stres oksydacyjny oraz szkodliwy wpływ promieniowania UV, a także wzmacnia aktywność kolagenazy.

Przeprowadzone badania kliniczne dowodzą, że zastosowanie ubichinonu jest skuteczne między innymi w przypadkach dystrofii mięśniowych, miopatii mitochondrialnej, zastoinowej niewydolności serca, migrenie, cukrzycy, neuropatii cukrzycowej oraz przy poprawie stanu zdrowia pacjentów po zawale.

Naukowcy zauważyli, że u pacjentów cierpiących na niewydolność serca występuję niski poziom koenzymu Q10. Jego suplementacja zwiększa wydolność wysiłkową i redukuję występowanie migotania przedsionków przez co zmniejsza liczbę pacjentów wymagających hospitalizacji i zmniejsza ryzyko zgonu u osób chorych. Dołączenie suplementacji do tradycyjnej terapii tej choroby znacząco poprawia jakość życia pacjentów, zmniejsza dokuczliwe duszności, obrzęki i problemy ze snem. Przyjmowanie koenzymu Q10 zwiększa przewodnictwo nerwowe i dlatego pomaga pacjentom z neuropatiami.

W przypadku leczenia migreny, udowodniono, że suplementacja ubichinonem redukuje liczbę dni z migreną oraz skraca czas trwania ataków, a także zmniejsza nudności spowodowane tą przypadłością. Przyjmowanie preparatów z koenzymem Q10 redukowało liczbę incydentów sercowych u pacjentów po zawale. Podobnie jak w przypadku chorych na niewydolność serca u osób chorych na cukrzyce zauważono niedobory koenzymu Q10. Uzupełnienie braków tego związku w organizmie obniżało glikemie.

Ze względu na udział ubichinonu w procesach energetycznych jego dodatkowe przyjmowanie ma też związek z wydolnością fizyczną organizmu. Badania potwierdzają pozytywny wpływ koenzymu Q10 na sprawność organizmu sportowców za pomocą testów wysiłkowych. Podobnie pozytywny wpływ można zaobserwować u chorych cierpiących na dystrofie mięśniową i miopatie.

Badania pokazują, że wraz z wiekiem ilość ubichinonu w naszych organizmach spada. Procesy starzenia wiążą się z większą ilością wolnych rodników w naszych ciałach i kumulacją efektów ich działania. Koenzym Q10 dzięki właściwościom przeciwutleniającym jest jednym z najsilniejszych zmiataczy wolnych rodników w naszym organizmie i przez to może spowalniać procesy starzenia się.

Koenzym Q10 – przeciwskazania

Koenzym Q10 jest substancją chemiczną, która naturalnie znajduje się w naszym organizmie i z tego względu może być bezpiecznie stosowany nie wywołując niepożądanych skutków ubocznych. Przeciwskazaniem do suplementacji są problemy z niedociśnieniem krwi, ponieważ ubichinon może obniżać ciśnienie i nasilać działanie leków hipotensyjnych. Z uwagi na podobieństwo strukturalne z witaminą K wykazuje działanie prokoagulacyjne i może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi. Nie zaleca się także stosowania koenzymu Q10 u kobiet w ciąży i okresie laktacji.


Literatura:

Ewa Moliszewska. 2014. Substancje przeciwstarzeniowe w kosmetykach – znaczenie w przeciwdziałaniu starzenia skóry.
https://www.researchgate.net/publication/273002070_Substancje_przeciwstarzeniowe_w_kosmetykach_-_znaczenie_w_przeciwdzialaniu_starzenia_skory
Bogdan Janicki, Mateusz Buzała. 2012. Rola koenzymu Q10 w organizmie ludzi i zwierząt.
Rola koenzymu Q10 w organizmie ludzi i zwierząt
Andrzej Danysz. 2000. Koenzym Q10 i jego rola w lecznictwie.
http://www.q10.pl/wp-content/uploads/Danysz_KOENZYM_Q10_w_Lecznictwie_q10.pl_.pdf
Ewa Siemieniuk, Elżbieta Skrzydlewska. 2005. Koenzym Q10 – biosynteza i znaczenie biologiczne w organizmach zwierząt i człowieka.
http://31.186.81.235:8080/api/files/view/1850.pdf
Urszula Gałka, Jan Ogonowski. 2010. Koenzym Q – powstawanie, właściwości i zastosowanie w preparatach kosmetycznych
http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-LOD7-0021-0034
https://opieka.farm/bazy/suplementy/koenzym-q10/#identifier_6_19330