Data aktualizacji: 23 listopada, 2022
Olej lniany jest jednym z najzdrowszych olejów roślinnych, a zarazem najpopularniejszym stosowanym w celach zdrowotnych. Wiąże się to przede wszystkim z jego wysoką zawartością kwasów omega-3 i omega-6. Jakie są właściwości oleju lnianego i jak można go stosować?
Czym jest olej lniany?
Olej lniany, aby zachował swoje właściwości prozdrowotne, musi być tłoczony na zimno w temperaturze poniżej 40°C i nierafinowany. Wszelkie procesy oczyszczania, rafinacji czy filtrowania pozbawiają go wartości. Podobnie z nieodpowiednim przechowywaniem – olej lniany należy chronić przed temperaturą i słońcem, a więc najlepiej trzymać w lodówce w butelce z ciemnego szkła.
Olej z siemienia lnianego
Olej lniany, tłoczony na zimno i nieoczyszczony, to produkt o wysokiej wartości odżywczej, który znajduje zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w przemyśle kosmetycznym.
Prawidłowy sposób produkcji i przechowywania oleju lnianego gwarantuje utrzymanie odpowiedniego składu chemicznego. W szczególności zapobiega utlenianiu kwasów tłuszczowych, stanowiących najważniejsze z punktu widzenia konsumenta elementy oleju. Są to przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, -6 i -9 (kwas linolenowy, linolowy, oleinowy).
Rola kwasów omega-3 i -6 w oleju lnianym
Dlaczego nienasycone kwasy tłuszczowe obecne w oleju lnianym są takie ważne? Badania wskazują, że odgrywają one ogromną rolę w naszym organizmie na każdym etapie życia.
Rozwój płodu i wczesne dzieciństwo
W czasie rozwoju płodu i okresie wczesnego dzieciństwa kwasy omega-3 (w odpowiedniej proporcji z kwasami omega-6) są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i kształtowania się narządu wzroku. Ich niedobór na tym etapie może prowadzić do opóźnień w rozwoju, zaburzeń układu nerwowego i retinopatii u wcześniaków.
Działanie profilaktyczne w chorobach cywilizacyjnych
Na dalszych etapach życia, a w szczególności w wieku średnim i podeszłym, nienasycone kwasy tłuszczowe odgrywają rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Spożywanie bogatego w te związki oleju lnianego pomaga zredukować ryzyko wystąpienia schorzeń takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, dyslipidemia, choroba wieńcowa, a także zapobiegać rozwojowi zespołu metabolicznego. Suplementacja kwasów omega-3, między innymi w formie oleju lnianego, jest także istotna w leczeniu zespołu jelita drażliwego i może łagodzić objawy depresji.
Badania potwierdzają korzyści płynące ze spożywania oleju lnianego w profilaktyce chorób-sercowo naczyniowych. Związane są one z obniżaniem poziomu „złego” cholesterolu (LDL) we krwi, regulacją poziomu glukozy we krwi, a także działaniem przeciwzapalnym i przeciwutleniającym. Co więcej, olej lniany wspomaga oczyszczanie organizmu i wspiera wątrobę w produkcji kwasów żółciowych, niezbędnych do prawidłowego metabolizmu tłuszczów. Wprowadzenie go do codziennej diety może więc wspomóc organizm w odchudzaniu i pomóc zgubić zbędne kilogramy.
Olej lniany w kosmetyce
Olej lniany można stosować nie tylko doustnie jako składnik diety lub suplement, ale sprawdza się także w kosmetyce. Wspomaga regenerację naskórka i błon śluzowych, nawilża i wzmacnia włosy, a dzięki prostemu składowi jest także bezpieczny dla alergików. Kluczową rolę odgrywają w tym przypadku nie tylko kwasy omega-3, wzmacniające warstwę lipidową skóry, ale także obecna w oleju lnianym witamina E (tokoferole) o silnym działaniu przeciwutleniającym.
Olej lniany w kuchni
Innym zastosowaniem oleju lnianego jest wykorzystanie go w kuchni. W celach prozdrowotnych nie musi być spożywany na łyżeczce lub w formie kapsułek – dzięki przyjemnemu lekko orzechowemu aromatowi sprawdza się także jako dodatek do dań. Należy tu jednak pamiętać o jego wrażliwości na wysoką temperaturę i unikać podgrzewania. Może być stosowany np. jako dodatek do sałatek, warzyw, twarożków czy deserów, a także w formie unikalnego polskiego produktu – masełka lnianego opracowanego przez poznański Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich.
Literatura:
- Kaniewski R, Jankowiak J, Zajączek K. Nowe możliwości wykorzystania oleju lnianego tłoczonego na zimno. Post Fitoter 2019; 20(3): 204-207.
- Gromek M, Banach J, Czarnecka G i wsp. Zimnotłoczone oleje: lniany (wysoko- i niskolinolenowy) i rzepakowy. Który wybrać? Herbalism 2015; 1(1): 39-65.
- https://pantabletka.pl/olej-lniany-jak-stosowac-jak-dziala/