Data aktualizacji: 23 listopada, 2022
W ostatnich latach obserwuje się rosnące zainteresowanie produktami naturalnymi i ekologicznymi. W kosmetyce wiąże się to z kilkoma trendami – od rosnącej świadomości ekologicznej, po przekonanie o szczególnym bezpieczeństwie produktów opartych na substancjach naturalnych. Jednocześnie wśród niektórych konsumentów krąży także mit o niższej skuteczności kosmetyków naturalnych.
Kosmetyki naturalne – co to?
Regulacje polskie oraz unijne w żaden sposób nie definiują czym jest produkt naturalny, ani nie narzucają wymogów jakie powinien on spełniać. W praktyce kosmetyki naturalne podlegają więc dokładnie tym samym przepisom co inne produkty kosmetyczne, a do potwierdzenia deklaracji o naturalnym bądź ekologicznym pochodzeniu produktu wykorzystuje się certyfikację przez niezależne instytucje.
Pewien problem stanowi jednak różnorodność wydawanych certyfikatów – w zależności od ustanowionych kryteriów, produktom stawia się różne wymagania. Dla przykładu standard COSMOS w kosmetykach naturalnych jedynie ogranicza zawartość substancji syntetycznych do 5%. Podczas gdy certyfikat ECOCERT dokłada także wymagania związane z pochodzeniem substancji naturalnych – co najmniej 95% składników kosmetyku musi być pochodzenia naturalnego, nie mniej niż 50% wszystkich składników pochodzenia roślinnego oraz minimum 5% składników musi pochodzić z upraw rolnictwa ekologicznego.
W ostatnich latach opracowano także normy ISO 16128-1:2016 oraz 16128-2:2017. Określają one definicje naturalnych i organicznych składników oraz kryteria, które musi spełniać produkt i jego składniki w celu spełniania wymogów „naturalności” czy „organiczności”. Respektowanie tych norm pozostaje jednak dobrowolne, nie odnoszą się one też do zasad etykietowania produktów.
Skuteczność kosmetyków naturalnych
Niezależnie od tego jakie wymagania stawia się „naturalności” produktu, każdy kosmetyk wprowadzany do obrotu podlega przepisom dotyczącym stosowanych deklaracji na temat jego działania i właściwości. Oznacza to, że producenci kosmetyków naturalnych deklarujący konkretne zastosowanie preparatu – działanie nawilżające, łagodzące, przeciwstarzeniowe itd. powinni być w stanie udowodnić prawdziwość tego stwierdzenia. Działanie produktów naturalnych i ich składników, podobnie jak i innych, musi więc mieć potwierdzenie w badaniach naukowych lub próbach klinicznych.
Dodatkowym aspektem przemawiającym za skutecznością kosmetyków naturalnych jest fakt, że przy ich komponowaniu przede wszystkim unika się substancji syntetycznych, które mogą się cechować niepożądanym działaniem podrażniającym, alergizującym, bądź negatywnym oddziaływaniem na środowisko. Wiele substancji czynnych wykorzystywanych w kosmetykach naturalnych jest też powszechnie stosowanych przez producentów zwykłych kosmetyków, przede wszystkim ze względu na ich wysoką skuteczność.
Produkty roślinne
Produkty roślinne cieszą się rosnącą popularnością wśród świadomych konsumentów. W zależności od rodzaju, mogą być stosowane zarówno jako składniki wegańskich i naturalnych kosmetyków, dodatek do wzmacniających działanie organizmu suplementów diety, jak i w postaci naparów i herbatek o prozdrowotnych właściwościach.
Same substancje naturalne, a przede wszystkim surowce roślinne, często cechują się także wyższą skutecznością niż izolowane z nich pojedyncze związki (lub ich syntetyczne odpowiedniki). Stosowanie pełnych wyciągów roślinnych pozwala na uzyskanie silniejszego, często wielokierunkowego działania, ze względu na bogactwo kompozycji chemicznej i obecność wielu wzajemnie wspierających się związków. Dotyczy to także stosowanych substancji pomocniczych. Decydując się na zastosowanie jako podłoża, środka zapachowego lub konserwantu substancji pochodzenia naturalnego możemy także korzystać z ich dobroczynnych właściwości pielęgnacyjnych.
Naturalne nie zawsze bezpieczne
O ile za skutecznością kosmetyków naturalnych przemawia wiele i nie powinna ona budzić większych wątpliwości, pewien problem stanowi kwestia ich bezpieczeństwa. Wśród konsumentów często pokutuje przekonanie, że naturalne oznacza bezpieczne. Jednakże stosowane substancje pochodzenia naturalnego, a w szczególności roślinnego, mogą wywierać działanie alergizujące, a w niektórych przypadkach także drażniące.
Bibliografia:
- https://www.chemiaibiznes.com.pl/artykuly/naturalne-kosmetyki-obowiazujace-regulacje-prawne
- https://www.parp.gov.pl/component/content/article/53871:informacje-o-produkcie-kosmetycznym-aspekty-prawne
- https://www.naturativ.pl/blog/a-czy-kosmetyki-naturalne-sa-skuteczne/
- Pawlik A, Niewęgłowska-Wilk M, Kalicińska J, Śpiewak R. Kosmetyki „naturalne”, „biologiczne” i „ekologiczne”. Gwarancja bezpieczeństwa czy marketing? Kosmetologia Estetyczna (2017); 6(2):125-128.